Ocet jabłkowy. W mojej praktyce coraz częściej słyszę informacje o stosowaniu tego produktu w celu obniżenia cukru czy cholesterolu. Słyszałem nawet, że niektórzy odstawiają leki, wierząc, że ocet jabłkowy zdziała cuda, odchudzi, obniży cukier, a może nawet wyleczy z cukrzycy typu 2. Prawda niestety jest trochę słodko-kwaśna.
Ocet jabłkowy to produkt powstający w przebiegu fermentacji octowej cydru. Charakteryzuje się kwaśnym smakiem, w zapachu zaś jest bardzo aromatyczny i wyrazisty. Jest to produkt bezpieczny do spożycia, oczywiście w rozsądnych ilościach.
Ocet jabłkowy w badaniach
Niestety badań z udziałem ludzi jest bardzo mało. Większość dostępnych nam publikacji jest na podstawie badań gryzoni. Jest to o tyle ważne, że dawki mogą być nieadekwatne w kontekście ludzi, a same efekty mogą wynikać z innych mechanizmów. Stąd możemy przeczytać na niektórych portalach o spadku cukru nawet o 30-40%. Wyniki te jednak nie mają potwierdzenia w badaniach na ludziach, przynajmniej nie tak doniośle.
Na ratunek przychodzi nam przegląd badań z 2021 roku, który wziął pod uwagę badania na ludziach i zebrał kwestie zdrowotne w jednym badaniu. Wyniki mogą być zaskakujące, a myślę, że także kluczowe w kontekście leczenia [1].
Ocet jabłkowy a poziom cukru
Jedną z kluczowych kwestii, które chciałoby się omówić, jest wpływ bursztynowego trunku na glikemię. Możemy rozróżnić tutaj wpływ na glikemię poposiłkową, glikemię na czczo oraz tzw. HbA1c, czyli glikemia średnia z trzech miesięcy. Kiedy rozpatrujemy spożywanie octu w rozsądnych ilościach, możemy zauważyć wolniejsze opróżnianie się żołądka. To zjawisko jest kluczowe w kontekście glikemii poposiłkowej i tutaj możemy zauważyć pozytywny, choć mały wpływ na glikemię poposiłkową.
Jeśli chodzi o glukozę na czczo, większość badań wskazywała mały spadek glikemii (można powiedzieć nieistotny), poza dwoma badaniami, w których wynik był bardzo wysoki, jednak te badania zostały wykluczone za bardzo duże ryzyko zakłóceń i potencjalną stronniczość.
Jeśli chodzi o wpływ na średnią glikemię z trzech miesięcy, w tym przeglądzie nie było żadnego pozytywnego wpływu octu, po wykluczeniu badania o dużym ryzyku stronniczości. W innych przypadkach spadek HbA1c był widoczny.
Ocet może być jednak w miarę bezpiecznym dodatkiem dla osób z cukrzycą, jeśli nie współistnieje choroba nerek.
Ocet a poziom cholesterolu
Jeśli chodzi o wpływ octu na stężenie cholesterolu, znowu możemy mieć mieszane uczucia. W wynikach możemy przeczytać o znaczącym wpływie na stężenie cholesterolu, po czym pada wartość. Średnio − 6.06 mg/dL cholesterolu całkowitego. Z całym szacunkiem, ale nie nazwałbym tego „znaczącym”. Jeśli przyjrzymy się frakcjom, możemy zauważyć bardzo mały spadek lipoprotein LDL (− 2.12 mg/dL, ale w niektórych badaniach widoczny był wzrost o prawie 6 mg/dL). Widoczny był lekki wzrost lipoprotein HDL u osób niechorujących na cukrzycę.
Jednak coś ciekawego dzieje się à propos triglicerydów, u osób z cukrzycą spadek widoczny był na poziomie −22.46 mg/dL (zakres był szczególny −40.27, −4.65, czyli znów u jednych może podziałać, a u innych nie), jednak badania nie były spójne metodologicznie, co może trochę podważyć wyniki. Jedno badanie w ogóle wyszło niesamowicie, bo wskazało spadek trójglicerydów o – 114,43 mg/dL do – 91,77 mg/dL! Reszta badań była bardzo rozjechana, wartości od – 135,23 mg/dL do + 24,63 mg/dL. Wszystko przy dawkach 15 ml dziennie.
Ocet jabłkowy czy pomaga schudnąć?
Mówi się także o wpływie octu na masę ciała. Jedno badanie randomizowane wskazało na możliwość redukcji masy ciała przez hamowanie apetytu. To jednak nie zastąpi aktywności fizycznej i diety niskokalorycznej per se, a na takiej były osoby w tym badaniu [2].
Jak stosować ocet jabłkowy
Jeśli chcesz zastosować ocet jabłkowy w celu wspomagania leczenia cukrzycy typu 2 lub wysokiego poziomu cholesterolu zaczynaj od małych dawek. To wszystko, aby sprawdzić reakcję organizmu na sam produkt. Ocet jest produktem bardzo kwaśnym, może on wpłynąć na szkliwo i żołądek, szczególnie jeśli cierpisz na zgagi.
W badaniach głównie skupiano się na dawcę 15 ml dziennie, czyli około łyżki. Taką porcję można dodać do letniej wody i wypić lub dodać do różnego rodzaju sałatek.
Ocet a choroby, przeciwwskazania
Trzeba zaznaczyć o dwóch przypadkach, w których spożywanie octu jabłkowego nie będzie polecane. Jako że jest to produkt kwaśny, nie będzie on polecany osobom z nadkwasotą, chorujących na refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie żołądka oraz nadżerki i wrzody.
Dodatkowo ocet jabłkowy nie jest zalecany osobom z niewydolnością nerek.
Podsumowanie
Podsumowując cały ten tekst, wpływ octu na cholesterol jest marginalny. Widoczny jest natomiast spadek triglicerydów. Wpływ na glikemię poposiłkową może być widoczny, może być spowodowany opóźnionym opróżnianiem żołądka. Ocet nie wpływał znacząco na glikemię poranną i średnią z trzech miesięcy.
Zdecydowanie ocet jest bezpiecznym produktem, który może być dodany do diety w celu małej, ale jednak poprawy parametrów.
I chociaż efekt jest widoczny, odstawianie leków z tego powodu nie jest dobrym kierunkiem. Ocet nie wyleczy z cukrzycy, nie zbije cholesterolu w taki sposób jak leki, szczególnie w hipercholesterolemii rodzinnej i leków nie zastąpi. Trzeba także pamiętać o efektach ubocznych spożywania octu, jak nadkwasota i zgaga. Nie będzie on polecany osobom z refluksem, niewydolnością nerek, zapaleniem żołądka, nadżerkami i wrzodami.
