SIBO, czyli zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, to zaburzenie układu pokarmowego, które może powodować wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak wzdęcia, biegunki, zaparcia, zgaga czy niedobory witamin i składników mineralnych. SIBO może być spowodowane przez różne czynniki. Także takie jak choroby np. niedoczynność tarczycy, zakażenie Helicobacter pylori, zaburzenia motoryki jelit. Dodatkowo czynnikami są stany po operacjach (np. usunięciu pęcherzyka żółciowego), leki (leki na zgagę, metformina, leki przeciwbólowe) czy zatrucie pokarmowe. Leczenie SIBO polega na zastosowaniu odpowiednich antybiotyków lub eubiotyków, a także na wprowadzeniu zmian w diecie i stylu życia. Dieta w SIBO ma na celu ograniczenie spożycia produktów, które sprzyjają namnażaniu się bakterii w jelicie cienkim, a tym samym zmniejszenie dolegliwości i poprawienie jakości życia. W artykule przedstawiam, czym jest, jakie są objawy i na czym polega leczenie SIBO.
SIBO A IMO
IMO, czyli zespół nadmiaru metanogenów w jelicie cienkim, to oddzielna jednostka chorobowa od SIBO. Powodem tego jest to, że IMO wiąże się z zbyt dużą liczbą innych mikroorganizmów – metanogenów, które są archeonami, a nie bakteriami.
Objawy SIBO
SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, może powodować wiele nieprzyjemnych objawów. Mogą one być mylone z innymi chorobami układu pokarmowego. Niektóre z najczęstszych objawów SIBO to:
- wzdęcia i gazy po posiłkach,
- ból brzucha, często o charakterze skurczowym,
- biegunka lub zaparcia, lub naprzemienne występowanie obu,
- uczucie pełności i szybkiej sytości,
- utrata masy ciała i apetytu,
- niedobory witamin i składników minerałów – witaminy B12 i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E), zwłaszcza gdy mają problemy z trawieniem tłuszczów i cierpią na biegunkę tłuszczową. Dodatkowo poziom folianów może być zwiększony, a witaminy K w normie lub też zwiększony. Jest to spowodowane przez zdolność niektórych bakterii z jelicie cienkim do wytwarzania tych witamin.
- zmiany skórne, takie jak trądzik, trądzik różowaty, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy pokrzywka.
Objawy IMO
IMO może powodować wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak:
- zaparcia – są to główny i najbardziej charakterystyczny objaw IMO, spowodowany spowolnieniem ruchliwości jelita przez metan
- wzdęcia i gazy
- obniżenie motoryki jelit – metan hamuje kurczliwość jelita cienkiego i wydłuża czas pasażu pokarmu,
- Otyłość – metanogeny przyspieszają fermentację węglowodanów w jelicie, co zwiększa produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będących dodatkową energią.
Diagnostyka SIBO/IMO
Diagnostyka SIBO, polega na wykonaniu testów oddechowych, które mierzą poziom wodoru lub metanu w wydychanym powietrzu. Te gazy są produkowane przez bakterie zasiedlające jelito cienkie i mogą świadczyć o ich nadmiernej ilości. Testy oddechowe wykonuje się po podaniu pacjentowi glukozy lub laktulozy, które są pożywką dla bakterii. Testy oddechowe są powszechnie stosowane, ale mają umiarkowaną czułość i wymagają odpowiedniego przygotowania pacjenta przed badaniem. Aby uzyskać wiarygodny wynik, należy m.in. unikać niektórych produktów spożywczych, leków i suplementów, a także zachować odpowiednią higienę jamy ustnej.
Przygotowanie do testu oddechowego
Na tydzień przed badaniem należy odstawić preparaty z maślanem sodu, leki przeczyszczające i prokinetyczne, przerwać stosowanie probiotyków. W dzień poprzedzający badanie obowiązuje dieta lekka. Jadłospis bez węglowodanów złożonych i fermentujących, bez mleka i jego przetworów, oparta na białym ryżu, chudym mięsie, jajach. Wykluczyć z diety warzywa cebulowe, kapustne i strączkowe. Wykluczyć soki owocowe i warzywno-owocowe. Na 14 godzin przed badaniem zjeść ostatni i lekki posiłek, później tylko woda.
Należy umyć dokładnie zęby, można przyjmować leki poza lekami przeczyszczającymi i antybiotykami oraz unikać suplementów witaminowych. Unikać należy aktywności fizycznej przed i w trakcie testu, a osoby noszące protezy nie powinny używać kleju.
Leczenie SIBO
Leczenie SIBO, czyli zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, polega głównie na zastosowaniu antybiotyków, które mają na celu zmniejszenie liczby bakterii w jelicie cienkim i poprawienie objawów. Najczęściej stosowanym preparatem jest rifaksymina. Długość i częstotliwość kuracji zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i może być różna w zależności od rodzaju bakterii, ciężkości objawów i ryzyka nawrotów. Antybiotyki mogą mieć skutki uboczne, takie jak nudności, biegunka, zapalenie jamy ustnej, grzybica pochwy, reakcje alergiczne lub zaburzenia mikroflory jelitowej.
Oprócz antybiotyków, w leczeniu SIBO mogą być stosowane inne środki, takie jak probiotyki, prebiotyki, eubiotyki, enzymy trawienne, leki zwiększające motorykę jelit (prokinetyki) lub leki zmniejszające wzdęcia i ból brzucha.
Ważną rolę w leczeniu SIBO odgrywa również dieta, która ma na celu ograniczenie spożycia produktów, które sprzyjają fermentacji w jelicie, takich jak poliole, węglowodany złożone, błonnik, laktoza, fruktoza czy alkohol. Dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta, a także do wyników testów oddechowych.
Należy pamiętać, że SIBO jest objawem pewnych chorób, a nie problemem samym w sobie. Niezwykle ważne jest leczenie przyczyny SIBO, jeśli jest to możliwe. Należy zidentyfikować i usunąć lub zminimalizować czynniki, które sprzyjają rozwojowi nadmiernej ilości bakterii w jelicie cienkim. Zaliczamy do nich choroby współistniejące, zaburzenia, nieprawidłowości anatomiczne, leki czy nieprawidłowy styl życia. Leczenie przyczynowe zwiększa szansę na zapobieganie nawrotom SIBO i poprawę jakości życia pacjenta. Leczenie przebiega także na indywidualnie dobranej dietoterapii. Dodatkiem często jest psychoterapia, probiotykoterapia, leczenie przyczyny (np. choroby tarczycy), a jeśli występują niedobory także na suplementacja. Jeśli przyczyna nie będzie odkryta, SIBO będzie nawracać.
Masz problem jelitowe? Doskwiera Ci SIBO lub IMO? Razem możemy znaleźć rozwiązania i produkty potęgujące dolegliwości! Zapisz się na konsultację!
Tel: 509 509 760
Więcej informacji znajdziesz klikając w ten napis
mgr Kamil Paprotny
Właściciel, autorDietetyk kliniczny specjalizujący się w chorobach metabolicznych, chorobach jelit i nerek, specjalista w poradni diabetologicznej, edukator
