Wigilia to wspaniały czas celebracji, spotkań i dobrego jedzenia. Jednakże te nie kojarzą nam się raczej z dietetycznym jedzeniem (i bardzo dobrze!), a raczej tłustej i słodkiej uczty, którą dzielimy się z najbliższymi. W takie dni ciężko o odmówienie sobie pysznych potraw wigilijnych, a słowa „jestem na diecie” brzmią na szczęście tak abstrakcyjnie, że wypowiedziane nie przebijają się do świadomości biesiadników.
Kolacja wigilijna, czy też kolejne dni to nie jest czas ścisłej diety, jednak świadomość tego, że nie można cukrzycy wyłączyć na te kilka dni może co niektórych przyprawiać o spadek humoru. Jednak czy powinniśmy się załamywać i przygotować osobne dania dlatego, że mamy cukrzycę? Niekoniecznie, trzeba natomiast podejść do świąt świadomie i racjonalnie, a poniżej przedstawię Wam kilka pomysłów jak zadbać o lepsze, zdrowsze i bezpieczniejsze święta z cukrzycą, a wigilia przebiegła w komforcie i spokoju.
Wigilia a samokontrola
Jest to podstawa funkcjonowania z cukrzycą, niezależnie od jej rodzaju. Aktualna glikemia pomoże Ci w wyborze rodzaju pożywienia oraz bezpiecznego wyboru. Co więcej, jest kluczowa w momentach podawania insuliny, przed jej zaaplikowaniem, sprawdź poziom cukru!
Przygotowanie potraw
Kiedy przygotowujesz potrawy na Wigilię, możesz wybrać lepszej jakości produkty, zmodyfikować lekko przepis w celu obniżenia ładunku glikemicznego. Głównie problematyczne będą produkty słodkie, ale nie zapominaj o innych potrawach jak pierogi, ryby w panierce czy o produktach zagęszczanych mąką.
Wybieraj lepiej:
- Zamiast cukru do ciast użyj ksylitolu lub erytrytolu,
- Śmietanę w miarę możliwości zamień na jogurt naturalny,
- Zamiast usmażyć rybę, upiecz ją w piekarniku,
- Mąkę oczyszczoną (poniżej typu 1850) zamień na mąki razowe (< typu 1800, czyli mąkę graham, żytnią i orkisz pełnoziarnisty),
Z ciast możesz wybrać np. brownie z fasoli, które znajdziesz tutaj na blogu, a także klikając w ten link.
Unikaj produktów wysokocukrowych
Wybór produktu o niższej zawartości cukru zawsze będzie dobrym wyborem, niezależnie od tego czy na cukrzyce chorujemy, czy nie, jednak osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej muszą na nie uważać szczególnie. Mowa mianowicie o wysokocukrowych owocach jak dojrzałe banany, winogrona, rodzynki, daktyle suszone. Trzeba także pamiętać, że ogromnie słodkimi produktami są także soki owocowe i napoje, także te domowe w postaci kompotów.
Pamiętaj także, że za sprawą Sytości Sensorycznie Specyficznej, popijając gorące słone produkty, zimnymi słodkimi napojami, zjemy więcej jedzenia , a co za tym idzie, możemy spożyć więcej produktów węglowodanowych i cukier pójdzie nam wyżej niż zazwyczaj.
Jeśli już spożyjesz jeden posiłek wysokowęglowodanowy (np. pierogi), unikaj dokładania kolejnych produktów zbożowych np. chleba, szczególnie białego.
Przerwy
Przerwa w jedzeniu jest ogromnie ważna, raz z punktu czysto fizjologicznego, a dwa z powodu insuliny. Aby nie przesadzić z ilością jedzenia oraz nie było potrzeby dodatkowego wstrzykiwania insuliny (najczęściej na oko, bo cukier ma tendencję wzrostową) zadbaj o 3h przerwę pomiędzy posiłkami. Pamiętaj, że zbyt duża dawka insuliny może doprowadzić do niedocukrzenia!
Aktywność fizyczna
Choć dla niektórych to już oklepany temat, a część nawet nie pomyśli, żeby się poruszać w Wigilię i resztę dni świątecznych, szczególnie na dworze, trzeba pamiętać o tym, że nic tak nie pomoże utrzymać normoglikemii po obfitej kolacji jak ruch. Spacer to niezwykłe narzędzie do normalizacji podwyższonych cukrów, jednak pamiętaj, aby przed wyjściem skontrolować cukier i nie wprowadzać ekstremalnych wysiłków fizycznych. Co ważne, zalecenia PTD mówią także o sprawdzeniu cukru w czasie aktywności fizycznej, szczególnie kiedy trwa długo, oraz zaraz po jej zakończeniu, po przyjściu do domu! Spacer w zimowy, zaśnieżony (oby) wieczór z bliskimi to fantastyczny wybór.
Wigilia, leki i alkohol
Uwaga! Spożywanie alkoholu może być niebezpieczne. Szczególnie słodkich nalewek. Bezpieczniejszym wyborem będzie z pewnością wytrawne wino. Alkohol jednak może doprowadzić do hipoglikemii, szczególnie w nocy, a duże jego ilości u osób biorących metforminę może prowadzić do kwasicy mleczanowej. Główne jej objawy to mdłości, wymioty, skurcze mięśni, bóle brzucha, zwolnienie akcji serca, złe samopoczucie, zmęczenie. Kwasica mleczanowa to stan zagrożenia życia!
Po spożyciu alkoholu należy zmierzyć poziom cukru, szczególnie przed snem.
Umiar
To zawsze jest ważne. Umiar w spożywaniu różnego rodzaju produktów, nie tylko węglowodanowych pomoże nam w utrzymaniu odpowiedniej glikemii oraz samej masy ciała. Także w kontekście zgagi i niestrawności, o której możecie przeczytać tutaj. Nie chodzi o to, żebyś nie spróbował wszystkich potraw, a o to, aby kontrolować ich ilość. Nie zapominaj o dojadaniu, to także będzie miało duży wpływ na glikemię i ewentualne korekty insuliny.
Wigilia i hipoglikemia – co zrobić?
Hipoglikemia to bardzo niebezpieczny moment, podstawą jest zawsze pomiar cukru, jeśli wartości są niskie, możesz ratować się na kilka sposobów:
- Rozpuszczone trzy-cztery łyżeczki cukru w wodzie,
- Pół szklanki napoju słodzonego cukrem,
- Pół szklanki soku owocowego,
- 1-2 opakowania (w zależności od rodzaju) żelu z glukozą.
To wszystko odpowiada około 20 g cukru. Pamiętaj, aby nie przesadzać z ilością tych produktów oraz z jedzeniem w niedocukrzeniu. Zbyt duża ilość pożywienia może doprowadzić znowu do hiperglikemii.
Pamiętaj także, że nie ratujemy się słodyczami! Szczególnie czekoladą! Czekolada to w połowie cukier, a w połowie tłuszcz, co oznacza, że cukier nie będzie podnosił się odpowiednio szybko! Wynika to z tego, że tłuszcze spowalniają wchłanianie cukru, z racji swojego działania opóźniającego opróżnianie się żołądka. W przypadkach mocnego spadku glikemii, spożycie czekolady czy batonika może doprowadzić do zachłyśnięcia i uduszenia się.
mgr Kamil Paprotny
Właściciel, autorDietetyk kliniczny specjalizujący się w chorobach metabolicznych, specjalista w poradni diabetologicznej, edukator
Zobacz także:
SIBO – co to jest, objawy i leczenie. Dieta w zespole rozrostu bakteryjnego.
SIBO, czyli zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, to zaburzenie układu pokarmowego, które może powodować wiele…
Cukrzyca typu 1
Czym jest cukrzyca typu 1 Cukrzyca typu 1, nazywana insulinozależną to choroba autoimmunologiczna, w której…
Zatrzymanie wody, obrzęki, uczucie ciężkości nóg
Zatrzymanie wody, obrzęki, uczucie ciężkości nóg to częste problemy, które przy okazji mogą wpływać negatywnie…
Jajka – właściwości, wpływ na odporność i odchudzanie
Jajka. Na ich temat pojawiło się wiele teorii, jedne prawdziwe inne niekoniecznie, ba, wręcz nimi…
Sól, właściwości i rodzaje
Sól jest często gorącym tematem w kontekście chorób sercowo-naczyniowych czy problemów żołądkowych. W Polsce jadamy…
Ocet jabłkowy a poziom cukru i cholesterol
Ocet jabłkowy. W mojej praktyce coraz częściej słyszę informacje o stosowaniu tego produktu w celu…
